Ngói âm dương là loại vật liệu xây dựng khá quen thuộc với người dân Việt Nam ta. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy những công trình xây dựng sử dụng ngói âm dương ở phố cổ Hội An, các lăng tẩm, đền, chùa cho đến các công trình biệt thự với lối thiết kế sang trọng…Mái ngói âm dương mang lại cho công trình vẻ đẹp cổ kính, trường tồn và bền bỉ với thời gian. trong bài viết này, hãy cùng TecWood tìm hiểu ngói âm dương là gì? Những ưu, nhược điểm và ứng dụng của dòng vật liệu này như thế nào.
Ngói âm dương là gì?
Ngói âm dương là loại ngói đất nung lợp mái nhà được sử dụng phổ biến trong các công trình xây dựng cổ mang đậm tính phong thủy, với một đầu nhỏ và một đầu lớn. Loại ngói này xuất hiện bắt nguồn từ thời Lý, thời Trần, thời Lê và được sử dụng nhiều tại đình chùa, lăng tẩm, hoàng cung…với họa tiết hình rồng, phượng, hoa cúc độc đáo. Chúng có vai trò vô cùng đặc biệt trong kiến trúc Á Đông nói riêng và kiến trúc Châu Á nói chung.
Ngói âm dương còn được gọi với nhiều cái tên khác như ngói trúc, ngói tre, ngói lưu ly, ngói ống. Sở dĩ, vật liệu này có tên gọi là ngói âm dương nhờ cấu tạo gồm một viên ngói dương và một viên ngói âm xếp đan xen với nhau ở phần hình chóp cụp của mái. Sự kết hợp chặt chẽ của 2 miếng ngói nhỏ và lớn giúp cho nước mưa không thể lọt vào trong nhà mà không cần dùng đến bất cứ loại keo nào. Đặc biệt, cấu tạo vồng ngửa vồng úp của ngói âm dương giúp tạo nên một khoảng trống giữ khí, thông gió cho mái nhà.
Hiện nay, trên thị trường có 2 loại ngói âm dương phổ biến là dòng ngói được sản xuất thủ công hoặc ngói sản xuất công nghiệp từ các thương hiệu nổi tiếng như: Bát Tràng, Đồng Nai, Lái Thiêu, Mỹ Xuân…
Cấu tạo của bộ ngói âm dương
Một bộ ngói âm dương bao gồm: viên ngói âm, viên ngói dương và diềm.
– Viên ngói dương có dạng nửa hình trụ, tráng men ở mặt lồi, nằm tròn úp, còn được gọi là ngói đốt tre, ngói ống. Ngói dương có đặc điểm là một đầu to và một đầu nhỏ, có gờ giúp cho việc lợp ngói được dễ dàng và liên kết chặt chẽ hơn.
– Viên ngói âm có dạng hình chữ nhật, còn được biết đến với các tên gọi khác như ngói lá, ngói miếng, có đường cong uốn nhẹ thanh thoát. Ngói âm được tráng men ở mặt lõm, nằm ngửa lên.
– Diềm hay còn gọi là đón mái, ngói câu đầu, trích thủy được sử dụng để trang trí mái nhà. Những cặp diềm có hoa văn tinh xảo, họa tiết khắc nổi chạm trổ tinh tế làm tăng độ thẩm mỹ cho mái ngói.
Ngói âm dương có 4 kích cỡ: Cỡ cực đại (XL), cỡ đại (L), cỡ trung (M), cỡ tiểu (S), tùy vào kích thước công trình mà bạn có thể lựa chọn kích cỡ ngói sao cho phù hợp.
Ưu điểm của ngói âm dương
Ngói âm dương là sự kết hợp giao thoa giữa văn hóa phương Đông với Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và từ xa xưa ngói âm dương đã được sử dụng phổ biến, có ý nghĩa rất sâu sắc với văn hóa người Việt. Ngày nay, bạn có thể tìm thấy ngói lưu ly ở khắp các công trình trên cả nước từ các tỉnh miền núi phía Bắc, ven biển miền Trung cho tới các tỉnh miền Nam. Có thể nói, đây là loại vật liệu mang nhiều giá trị về mặt văn hóa, phong thủy và thẩm mỹ.
Một số ưu điểm của ngói âm dương có thể kể đến như:
– Ngói âm dương với cấu tạo tròn khuyết, vòng ngửa vòng úp đã tạo ra những khoảng trống giữ khí, thông gió cho mái nhà, đồng thời giúp quá trình thoát nước dễ dàng, nhanh chóng.
– Về mặt thẩm mỹ, ngói âm dương đặc trưng với những đường nét nhấp nhô uốn lượn mềm mại mang lại nét đẹp tinh tế và sang trọng, thể hiện được sự bề thế và uy nghi của công trình.
– Với cấu tạo đặc biệt và được làm từ chất đất cao lanh mà các công trình sử dụng ngói âm dương lợp mái sẽ mát mẻ vào mùa hè và giữ ấm trong mùa đông.
– Thi công khá dễ dàng, mà không cần tốn nhiều vật liệu và công sức.
Nhược điểm của ngói âm dương
– Ngói âm dương được sản xuất bằng phương pháp thủ công nên có giá thành cao hơn so với các loại ngói khác.
– Dù đã được cải tiến để phù hợp với nhu cầu của thị trường nhưng màu sắc của ngói âm dương hầu hết đều là loại đơn sắc, không thể đa dạng như các loại ngói công nghiệp trên thị trường.
Ứng dụng của ngói âm dương
Ngói âm dương thường được sử dụng trong các công trình thờ cúng tín ngưỡng như khu di tích lịch sử, khu bảo tồn, nghỉ dưỡng, du lịch,…
Ngói âm dương trong kiến trúc đền, chùa
Ngói âm dương trong các khu di tích lịch sử
Ngói âm dương trong kiến trúc hiện đại
Ngói âm dương trong các công trình nghỉ dưỡng
Ngói âm dương trong các công trình nghỉ dưỡng
Trên đây là những thông tin cơ bản về ngói âm dương là gì. Mong rằng bài viết đã giúp bạn đọc hiểu hơn về dòng vật liệu xây dựng truyền thống hết sức độc đáo và đẹp mắt này.
